Rozpoczynamy cykl artykułów na temat kontroli w firmach. Zaczynamy od kontroli podatkowej, w kolejnych odcinkach przybliżamy zasady kontroli ZUS, Państwowej Inspekcji Pracy, Inspekcji Handlowej, Sanepidu, Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Ochrony Środowiska.
- Zawiadomienie o kontroli
Musisz zostać prawidłowo zawiadomiony o kontroli podatkowej przed jej rozpoczęciem:
- kontrola może się zacząć nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dniod dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli
- jeżeli kontrola nie zacznie się w terminie30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia.
Kontrola może rozpocząć się przed upływem 7 dni od doręczenia zawiadomienia, ale wymaga to zgody lub wniosku kontrolowanego.
Od obowiązku zawiadomienia o kontroli istnieje szereg wyjątków, m.in.:
- dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług
- ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
- dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych
- dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej
- ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
- Upoważnienie do kontroli
Kontrola podatkowa jest przeprowadzana na podstawie imiennego upoważnienia wystawionego przez:
- naczelnika urzędu skarbowego lub osobę zastępującą naczelnika urzędu skarbowego – pracownikom izby administracji skarbowej obsługującej tego naczelnika
- wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa lub osobę zastępującą wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa albo skarbnika jednostki samorządu terytorialnego – pracownikom urzędu gminy (miasta), starostwa lub urzędu marszałkowskiego
- Szefa Krajowej Administracji Skarbowej lub osobę zastępującą Szefa Krajowej Administracji Skarbowej – pracownikom urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Na początku kontroli musisz otrzymuje się od kontrolujących upoważnienie do jej przeprowadzenia oraz okazania, a każdy kontrolujący musi okazać legitymację służbową.
- Nieobecność w czasie kontroli
W przypadku nieobecności w czasie kontroli należy ustanowić pełnomocnika.
- Gdzie jest prowadzona kontrola?
Kontrola prowadzona jest w:
- siedzibie firmy
- w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz
- w miejscach związanych z prowadzoną przez działalnością i w godzinach jej prowadzenia.
Wszelkie czynności kontrolne odbywają się w obecności kontrolowanego, jego reprezentanta lub pełnomocnika.
- Jakie uprawnienia ma kontrolujący?
W trakcie kontroli kontrolujący jest upoważniony do:
- wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego
- wstępu do lokali mieszkalnych jeżeli jest to niezbędne do zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe
- żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin
- żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej
- zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą
- zabezpieczania zebranych dowodów
- legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli
- żądania przeprowadzenia spisu z natury
- przesłuchiwania świadków, kontrolowanego, reprezentanta kontrolowanego, pracownika oraz osoby współdziałającej z kontrolowanym
- zasięgania opinii biegłych.
- Jak się dokumentuje kontrolę?
Przebieg kontroli dokumentuje się protokole sporządzanym w dwóch egzemplarzach, przy czym jeden zostanie wręczony kontrolowanemu.
Jeśli nie zgadza się on z ustaleniami protokołu, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia protokołu można przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe. Organ kontrolujący musi rozpatrzeć zastrzeżenia i ciągu 14 dni zawiadomić konytrolowanego o sposobie ich załatwienia, wskazując w szczególności, które zastrzeżenia nie zostały uwzględnione, wraz z uzasadnieniem.