W niektórych sytuacjach były małżonek albo nowy właściciel firmy mogą być odpowiedzialni za nie swoje zaległości podatkowe i to całym majątkiem.
Choć zobowiązanie podatkowe ma charakter osobisty, to zdarza się, że osoby trzecie muszą spłacać zadłużenie za innych. Tak się dzieje w przypadku niewypłacalności podatnika.
Osoba trzecia odpowiada za zaległości podatkowe podatnika solidarnie z podatnikiem, całym swoim majątkiem. Oznacza to, że dług może być ściągnięty w całości lub części od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Zapłata dokonana przez jednego zwalnia pozostałych. Egzekucja z majątku osoby trzeciej następuje dopiero wówczas, gdy ściągnięcie długu z majątku podatnika okazało się w całości lub w części bezskuteczne, odstąpiono od czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych albo nie przystąpiono do egzekucji administracyjnej w wyniku uprawdopodobnienia przez organ egzekucyjny braku możliwości uzyskania kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.
Jeśli w toku postępowania egzekucyjnego został zajęty cały majątek dłużnika, to za zobowiązania podatkowe może ponieść odpowiedzialność również małżonek dłużnika. Dotyczy to jednak tylko wspólnego majątku – zaległości nie mogą być ściągane z majątku osobistego małżonka zadłużonego podatnika albo w sytuacji, gdy małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową. Odpowiedzialność za długi podatkowe trwa nawet po ustaniu małżeństwa i podczas separacji, ale dotyczy tylko zaległości z tytułu zobowiązań powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej.
Przyczyną spłacania cudzych długów mogą być tez powiązania biznesowe – za zaległości związane z działalnością gospodarczą odpowiada nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
Organ podatkowy może wydać decyzję o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, ale nie później niż po 5 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, a w przypadku odpowiedzialności solidarnej nabywcy w VAT – po 3 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miała miejsce dostawa towarów. Jeśli dług przekracza możliwości finansowe osoby trzeciej, można ona ubiegać się o udzielenie ulgi w spłacie: odroczenia płatności, rozłożenia na raty albo umorzenia. Korzystne rozstrzygnięcia w tym zakresie zapadają jednak bardzo rzadko.