Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej w firmie organizacji i porządku pracy, przepisów BHP, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy pracodawca może stosować kary porządkowe.
Pracodawca może nałożyć na pracownika karę upomnienia lub nagany. Natomiast za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy – pracodawca może również wymierzyć karę pieniężną. Wysokość takiej kary określają przepisy prawa pracy: za jedno przekroczenie i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty (po dokonaniu potrąceń). Kodeks pracy stanowi, że wpływy z kar pieniężnych nie mogą być przeznaczone na dowolny cel – powinny zasilić budżet przeznaczony na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
Kara porządkowa nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Pracodawca może ukarać pracownika pod warunkiem, że uprzednio go wysłucha.
O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując:
- rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych,
- datę dopuszczenia się tego naruszenia,
- informację o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia.
Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika.
Karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy. Pracodawca może też uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu.