Większość przedsiębiorców w Polsce prowadzi działalność na podstawie wpisu do CEIDG. Po śmierci właściciela firmy nie ma obecnie możliwości płynnej kontynuacji jego biznesu przez spadkobierców. To ma się wkrótce zmienić.

Zmiany w zakresie sukcesji wchodzą w skład tzw. przedsiębiorczego pakietu Morawieckiego. W uzasadnieniu projektu Ministerstwo Rozwoju wskazuje, że przedsiębiorstwo jako funkcjonalna całość, organizm gospodarczy „umiera” wraz ze śmiercią przedsiębiorcy. Dzieje się tak dlatego, że przejąć można tylko majątek zmarłego, bez możliwości korzystania z innych niezbędnych elementów do funkcjonowania firmy, takich jak np. nazwa i nr NIP, czy też z decyzji administracyjnych, takich jak zezwolenia czy koncesje. Śmierć przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG oznacza też zasadniczo wygaśnięcie kontraktów handlowych i utratę pracy dla nierzadko bardzo wielu osób zatrudnionych w przedsiębiorstwie.
Z badań przeprowadzonych na zlecenie Ministerstwa Rozwoju przez PARP wynika, że problem braku odpowiednich regulacji w zakresie sukcesji firm rodzinnych dostrzega aż 94% ankietowanych. Skala problemu dotyczy obecnie ok. 100 przypadków w miesiącu (taka liczba zgłoszeń o śmierci przedsiębiorcy trafia co miesiąc do CEIDG) i będzie się zwiększać w perspektywie najbliższych lat. Grupa przedsiębiorców, którzy zaczęli swoją aktywność gospodarczą na przełomie lat 90 XX w., po przełomie ustrojowym, wchodzi bowiem w wiek, w którym znacząco wzrasta statystyczne ryzyko zgonu albo ciężkich chorób (w CEIDG jest wpisanych ponad 80 tys. osób, które ukończyły 65 rok życia).

Pomysły na sprawcą sukcesję firm rodzinnych
Proponuje się następujące rozwiązania, które umożliwią płynne kontynuowanie działalności firmy po śmierci przedsiębiorcy a przed ostatecznym zakończeniem formalności spadkowych:
1) umożliwienie przedsiębiorcom wpisanym do CEIDG ustanawiania za życia przedstawiciela (prokurenta), który mógłby prowadzić przedsiębiorstwo także po jego śmierci;
2) wprowadzenie możliwości powierzenia przez spadkobierców zmarłego przedsiębiorcy, (a w wyjątkowych przypadkach – także przez sąd) jednej osobie prowadzenia spraw przedsiębiorstwa do czasu zakończenia formalności spadkowych;
3) czasowe umożliwienie posługiwania się w obrocie i w kontaktach z urzędami firmą oraz numerami: NIP i REGON zmarłego przedsiębiorcy;
4) utrzymanie w mocy kontraktów cywilnoprawnych i umów o pracę;
5) umożliwienie kontynuowania obowiązków i praw związanych z podatkami dotyczącymi przedsiębiorstwa oraz korzystania z decyzji administracyjnych związanych z przedsiębiorstwem (koncesje, zezwolenia).

Projektodawcy spodziewają się, że proponowane rozwiązania ułatwią spadkobiercom przejęcie przedsiębiorstwa i zapewnią ciągłość jego funkcjonowania po śmierci przedsiębiorcy. Mają również przyczynić się do wzmocnienia ochrony praw osób trzecich związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, w tym przede wszystkim kontrahentów, kooperantów i pracowników – stosunki łączące te osoby z przedsiębiorstwem mogłyby bowiem zostać utrzymane w mocy.