Firmy mogą zmieniać właścicieli: osoby prowadzące działalność jednoosobową mogą sprzedać część przedsiębiorstwa lub przekazać ją członkom rodziny. Wyjaśniamy na czym polegają zmiany właścicielskie i jak je przeprowadzić.
- Sprzedaż firmy jednoosobowej
Działalność gospodarcza, wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), jest ściśle powiązana z właścicielem firmy. Jeżeli jednoosobowa działalność jest zarejestrowana w CEIDG, to właściciel daje jej swoje nazwisko oraz ponosi – całym swoim majątkiem – odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania z niej wynikające. Dlatego też polskie prawo nie dopuszcza możliwości sprzedaży jednoosobowej działalności gospodarczej.
- Sprzedaż części firmy jednoosobowej
Chcąc zamknąć firmę i pozbyć się jej majątku, trzeba sprzedać lub dokonać darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czyli wszystkich składników majątkowych, które umożliwiają prowadzenie działalności, a następnie wykreślić działalność z CEIDG.
Sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie oznacza automatycznie zakończenia działalności. Można ją kontynuować, na przykład zmieniając profil – wtedy konieczne jest zgłoszenie zmian w rejestrze CEIDG.
Składniki majątkowe zorganizowanej części przedsiębiorstwa mogą mieć postać:
- materialną, na przykład: samochód, meble biurowe, komputer, linia produkcyjna
- niematerialną, na przykład: licencja, patent, prawa autorskie.
Umowa zbycia, czyli umowa sprzedaży lub darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przede wszystkim powinna zawierać informację o tym, które składniki materialne i niematerialne są zbywane. Właściciel decyduje, co będzie przedmiotem takiej umowy. Pewne składniki, które były wykorzystywane do prowadzenia działalności, mogą pozostać własnością dotychczasowego właściciela firmy, na przykład samochód, komputer.
Umowa sprzedaży lub darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinna być zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Jeżeli jednak w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość, konieczna jest umowa zawarta w formie aktu notarialnego.
Uwaga! Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie powoduje zmiany warunków zatrudnienia pracowników. Nabywca staje się stroną umów z pracownikami, czyli nowym pracodawcą.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa lub jej składniki można również przekazać współmałżonkowi, z którym łączy właściciela wspólność majątkowa. W takim przypadku wystarczy sporządzić protokół przekazania.
- Dziedziczenie i sukcesja w firmie jednoosobowej
Dziedziczenie jednoosobowej działalności nie jest możliwe, jednak przedsiębiorca może zapewnić kontynuację firmy poprzez wyznaczenie zarządu sukcesyjnego, który będzie kontynuował działalność przedsiębiorstwa do momentu uregulowania wszystkich formalności przez spadkobierców.